DIE HYMNEN ZUM HOCHFEST DES HL. LUDGERUS
aus den Eigenfeiern des Bistums Münster
an die klassische Schreibweise angepaßt
Das mittelalterliche Ludgerus-Offizium kennt keine Hymnen, ein Kennzeichen für dessen Alter und Würde.
Auf Bitten von Bischof Clemens August von Bayern (Bischof von Münster 1719-1761) genehmigte mit Billigung von Papst Innocenz XIII. die Ritenkongregation dieses Offizium am 31. Mai 1721. Es wurde gedruckt zu Paderborn (o.J. ?) bei Johann Conrad Dahmer. Darin sind die Hymnen „Praesulem laetis beatum“ zur 1. Vesper, „Astra, tellus, aër, unda“ zur Matutin, „Lux serena, lux decora“ zu den Laudes und „Sancta Vesper festa claudit“ zur 2. Vesper verzeichnet.
Das Breviarium Monasteriense von 1785 sieht für das Ludgerus-Offizium allein den Hymnus „Praesulem laetis beatum“ vor, und zwar zur Ersten Vesper.
Der „Hymnus“ „Inclyte psallámus omnes“ ist die Sequenz der Messe zum Ludgerusfest (spätestens 15. Jh.). Die Herkunft des Hymnus „Lumen ætérnum moderátor temporum“ ist unbekannt.
Erste Vesper
Prǽsulem laetis beátum
concinámus méntibus,
qui Deum, Deíque Natum
prædicávit géntibus;
Rhenus, Albis et Visúrgis
quas rigant, et Amasis.
Copiósis atque claris
éditus paréntibus,
cuncta Christi lætus aris
donat, ac egéntibus;
templa fundat, atque mundat
quinque Jesu fóntibus.
Hic avítae sancta vitæ
verba nobis édidit;
et bonórum vera morum
norma nobis éxstitit.
Quisque credat, nec recédat
a fide, quam trádidit.
Sic ad astra sublevábit
nos patérna cláritas;
sic avérni liberábit
igne Christi cáritas,
atque Sancti nos amábit
Spíritus benígnitas.
Glória et honor Deo
usquequáque altíssimo,
una Patri Filióque
atque Sancto Flámini,
quibus laudes et potéstas
per ætérna sǽcula. Amen.
Deutsche Übertragung:
Frohen Herzens laßt uns singen
Sankt Ludgerus Preis und Ruhm*,
der einst kam, das Heil zu bringen
und das Licht dem Heidentum.
Ems und Weser, Ruhr und Rhein
sollen seine Zeugen sein.
Edler Sproß vom Friesenstamme
aus erlesenem Geschlecht,
dient er treu dem Gotteslamme,
Christi und der Armen Knecht.
Tempel baut er, drin voll Huld
Jesu Blut tilgt alle Schuld.
Botschaft bringt er uns vom Leben,
das besiegte Grab und Tod,
gibt uns Kraft zu heil'gem Streben
nach des Ewigen Gebot.
Nimmer euch vom Glauben kehrt,
den der Hirte uns gelehrt!
Dann führt uns des Vaters Klarheit
in den Himmel einst empor;
und des Sohnes milde Wahrheit
schützt uns vor der Hölle Tor;
und des Geistes Licht erfreut
uns in alle Ewigkeit!
Gott, dem Allerhöchsten, Ehre,
Lobgesang und Herrlichkeit.
Ihm, dem Herrn der Engelheere,
Vater, Sohn und Tröstergeist,
sei die Macht in dieser Zeit
und in alle Ewigkeit. (Amen.)
* Originaltext: "Liudger Lobpreis und Ruhm"
T. W. Hünermann in Senger, Sankt Liudger;
5. Str. Ulrich Terlinden nach dem lateinischen Original
M. "Du hast unserm Land verkündet", Gotteslob Münster (2013) Nr. 875, nach der obigen Melodie
Die folgenden Strophen von Gottfried Hasenkamp stammen aus: Laudate. Gebetbuch und Gesangbuch für das Bistum Münster, Münster 1950 u.ö., und sind unter dem Eindruck der Zerstörung des münsterschen Doms im Zweiten Weltkrieg entstanden. Sie können in Münster vor der letzten Strophe des Hymnus eingefügt werden:
Du hast unserm Land verkündet
Gottes Wort, gesandt von Rom,
und auf Petri Fels gegründet
hast du Münsters Hohen Dom.
Diesen Fels, Sankt Liudger,
gib für immer uns zur Wehr.
Fiel im Feuer aus der Wolke
auch die Gottesburg von Stein,
soll der Dom aus deinem Volke
dennoch unverletzlich sein.
Dazu hilf, Sankt Liudger,
weiter uns vom Himmel her.
Leih dem Hirten und der Herde
darum deines Glaubens Mut,
daß die teure Heimaterde
nicht verschlingt die Höllenflut!
Gib dem Schiff, Sankt, Liudger,
Ankergrund am Fels im Meer!
Lesehore
1. In der Nacht:
Astra, tellus, aër, unda
cóetibus psalléntium,
obvolúta noctis umbra,
dulce dant siléntium:
ergo sursum corda cursum
dírigant canéntium.
Nocte lux septentriónis
præsul hic sanctíssimus
usque prædicatiónis
fractus a labóribus,
astra scandit, atque pandit
dux pis fidélibus.
Hunc amémus, hunc sequámur
per salútis sémitam,
ut sequéntes provehámur
ad suprémam pátriam,
et perénnem consequámur
morte sancta glóriam.
Christe, duro fixe ligno
atque vere mórtue,
mortis hora tu malígno
nos ab hoste prótege;
mortuósque nos benígno
intuére lúmine.
Honor Patri sit ac tibi,
Sancto sit Spirítui,
Deo trino sed et uni,
paci, vitæ, lúmini,
nómini præ cunctis dulci
divinóque númini. Amen.
2. Am Tag:
Inclyte psallámus omnes
Ludgérum venerántes!
Quem clarum et benignum,
clarum cármine dignum
devótis méntibus
recolámus;
Nam præmonstrábat rite
cunctis exémplum vitae
præfúlgens ópere
et sermóne.
Hic Deo diléctus,
præsul clarus et rectus,
virtútum flore florébat
et signórum luce
præfulgébat.
Dǽmones fugávit,
cæcos visu beávit
et claudos gressu donávit
et mórtuos vitæ
reformávit.
Nunc ergo plebs cum clero
corde flágitet sincéro,
ut conregnáre queat
Ludgéro.
O Ludgére, tu dignáre
Christum exoráre,
ut præstet nobis tecum
regnáre.
Laudes
Lux seréna, lux decóra
solis almi spárgitur,
cum rigéntis orbis ora
igne Christi tángitur;
nox et inférnum facéssunt,
sancta crux extóllitur.
Hoc sacérdos ille magnus
hisce terris prǽstitit,
vir virtútum, mitis agnus
corda Christo súbdidit,
et lupórum barbarórum
pastor ora cóntudit.
Dum cruéntis Cæsar armis
vincit hanc provínciam,
incruéntis sanctus aris
præsul offert hóstiam;
sic parávit atque pavit
primus hanc Ecclésiam.
Hic avítæ sancta vitæ
verba nobis édidit,
et bonórum vera morum
norma nobis éxstitit;
quisque credat, nec recédat
a fide, quam trádidit.
Sic ad astra sublevábit
nos patérna cláritas;
sic avérni liberábit
igne Christi cáritas,
atque Sancti nos amábit
Spíritus benignitas.
Glória et honor Deo
usquequáque altíssimo,
una Patri Filióque
atque Sancto Flámini,
quibus laudes et potéstas
per ætérna sǽcula. Amen.
Oder:
Lumen ætérnum moderátor tempórum,
alme bonórum propagátor ómnium,
palmam invíctis lárgiens militibus
qui te sequúntur laureáti glória,
Festum coléntes tui sacri prǽsulis
laudes devóti tibi Deo cánimus,
cujus obténtu mereámur scándere
aulam præcélsam cum triúmpho múneris.
Te nunc orámus, sancte Dei póntifex:
posce ut nobis tribuátur vénia
cunctis subáctis vitiórum séntibus,
atque perénnis augeátur grátia.
Laus, honor, virtus atque jubilátio
Patri, Natóque, simul et Paráclito,
qui dominátur trinus et unus Deus,
et regnum ejus in ætérna sǽecula. Amen.
Zweite Vesper
Sancta vesper festa claudit
gloriósi prǽsidis,
cujus omnis terra plaudit
ínclytis præcóniis;
aula cæli cum fidéli
plebe certat cánticis.
Jam labóres terminávit
atque clara prǽlia,
regna Christo subjugávit
dura per certámina,
et supréma comparávit
morte sacra prǽmia.
Patris hujus æmulémur
Filii, charísmata,
hoc patróno gloriémur
in fide veríssima,
quam docébit et tenébit
semper hæc Ecclésia.
Hoc piæ divinitátis
præstet alma Trínitas,
sempitérnae Trinitátis
vera præstet Unitas;
nos choris jungat beátis
spes, fides, et cáritas. Amen.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen