Hymnen

DIE HYMNEN ZUM HOCHFEST DES HL. LUDGERUS

aus den Eigenfeiern des Bistums Münster

an die klassische Schreibweise angepaßt



Das mittelalterliche Ludgerus-Offizium kennt keine Hymnen, ein Kennzeichen für dessen Alter und Würde.


Auf Bitten von Bischof Clemens August von Bayern (Bischof von Münster 1719-1761) genehmigte mit Billigung von Papst Innocenz XIII. die Ritenkongregation dieses Offizium am 31. Mai 1721. Es wurde gedruckt zu Paderborn (o.J. ?) bei Johann Conrad Dahmer. Darin sind die Hymnen „Praesulem laetis beatum“ zur 1. Vesper, „Astra, tellus, aër, unda“ zur Matutin, „Lux serena, lux decora“ zu den Laudes und „Sancta Vesper festa claudit“ zur 2. Vesper verzeichnet. 


Das Breviarium Monasteriense von 1785 sieht für das Ludgerus-Offizium allein den Hymnus „Praesulem laetis beatum“ vor, und zwar zur Ersten Vesper. 


Der „Hymnus“ Inclyte psallámus omnes“ ist die Sequenz der Messe zum Ludgerusfest (spätestens 15. Jh.). Die Herkunft des Hymnus Lumen ætérnum moderátor temporum ist unbekannt.



Erste Vesper



Prǽsulem laetis beátum 

concinámus méntibus, 

qui Deum, Deíque Natum 

prædicávit géntibus;

Rhenus, Albis et Visúrgis 

quas rigant, et Amasis.


Copiósis atque claris 

éditus paréntibus, 

cuncta Christi lætus aris 

donat, ac egéntibus;

templa fundat, atque mundat 

quinque Jesu fóntibus.


Hic avítae sancta vitæ 

verba nobis édidit; 

et bonórum vera morum 

norma nobis éxstitit.

Quisque credat, nec recédat 

a fide, quam trádidit.


Sic ad astra sublevábit 

nos patérna cláritas; 

sic avérni liberábit 

igne Christi cáritas, 

atque Sancti nos amábit

Spíritus benígnitas.


Glória et honor Deo 

usquequáque altíssimo, 

una Patri Filióque 

atque Sancto Flámini, 

quibus laudes et potéstas 

per ætérna sǽcula. Amen.


Deutsche Übertragung:



Frohen Herzens laßt uns singen

Sankt Ludgerus Preis und Ruhm*, 

der einst kam, das Heil zu bringen

und das Licht dem Heidentum.

Ems und Weser, Ruhr und Rhein

sollen seine Zeugen sein.


Edler Sproß vom Friesenstamme

aus erlesenem Geschlecht,

dient er treu dem Gotteslamme,

Christi und der Armen Knecht.

Tempel baut er, drin voll Huld

Jesu Blut tilgt alle Schuld.


Botschaft bringt er uns vom Leben,

das besiegte Grab und Tod,

gibt uns Kraft zu heil'gem Streben

nach des Ewigen Gebot.

Nimmer euch vom Glauben kehrt,

den der Hirte uns gelehrt!


Dann führt uns des Vaters Klarheit

in den Himmel einst empor;

und des Sohnes milde Wahrheit

schützt uns vor der Hölle Tor;

und des Geistes Licht erfreut

uns in alle Ewigkeit!


Gott, dem Allerhöchsten, Ehre,

Lobgesang und Herrlichkeit.

Ihm, dem Herrn der Engelheere,

Vater, Sohn und Tröstergeist,

sei die Macht in dieser Zeit

und in alle Ewigkeit. (Amen.)


* Originaltext: "Liudger Lobpreis und Ruhm"

T. W. Hünermann in Senger, Sankt Liudger

5. Str. Ulrich Terlinden nach dem lateinischen Original

M. "Du hast unserm Land verkündet", Gotteslob Münster (2013) Nr. 875, nach der obigen Melodie


Die folgenden Strophen von Gottfried Hasenkamp stammen aus: Laudate. Gebetbuch und Gesangbuch für das Bistum Münster, Münster 1950 u.ö., und sind unter dem Eindruck der Zerstörung des münsterschen Doms im Zweiten Weltkrieg entstanden. Sie können in Münster vor der letzten Strophe des Hymnus eingefügt werden:


Du hast unserm Land verkündet

Gottes Wort, gesandt von Rom,

und auf Petri Fels gegründet

hast du Münsters Hohen Dom.

Diesen Fels, Sankt Liudger,

gib für immer uns zur Wehr.


Fiel im Feuer aus der Wolke

auch die Gottesburg von Stein,

soll der Dom aus deinem Volke

dennoch unverletzlich sein.

Dazu hilf, Sankt Liudger,

weiter uns vom Himmel her.


Leih dem Hirten und der Herde

darum deines Glaubens Mut,

daß die teure Heimaterde

nicht verschlingt die Höllenflut!

Gib dem Schiff, Sankt, Liudger,

Ankergrund am Fels im Meer!



Lesehore


1. In der Nacht:



Astra, tellus, aër, unda 

cóetibus psalléntium, 

obvolúta noctis umbra, 

dulce dant siléntium:

ergo sursum corda cursum 

dírigant canéntium.


Nocte lux septentriónis 

præsul hic sanctíssimus 

usque prædicatiónis 

fractus a labóribus, 

astra scandit, atque pandit 

dux pis fidélibus.


Hunc amémus, hunc sequámur 

per salútis sémitam, 

ut sequéntes provehámur 

ad suprémam pátriam, 

et perénnem consequámur 

morte sancta glóriam.


Christe, duro fixe ligno 

atque vere mórtue, 

mortis hora tu malígno 

nos ab hoste prótege; 

mortuósque nos benígno 

intuére lúmine.


Honor Patri sit ac tibi, 

Sancto sit Spirítui, 

Deo trino sed et uni, 

paci, vitæ, lúmini, 

nómini præ cunctis dulci 

divinóque númini. Amen.



2. Am Tag:


Inclyte psallámus omnes

Ludgérum venerántes!


Quem clarum et benignum, 

clarum cármine dignum 

devótis méntibus 

recolámus;


Nam præmonstrábat rite 

cunctis exémplum vitae 

præfúlgens ópere 

et sermóne.


Hic Deo diléctus, 

præsul clarus et rectus, 

virtútum flore florébat 

et signórum luce 

præfulgébat.


Dǽmones fugávit, 

cæcos visu beávit 

et claudos gressu donávit 

et mórtuos vitæ 

reformávit.


Nunc ergo plebs cum clero 

corde flágitet sincéro, 

ut conregnáre queat

Ludgéro.


O Ludgére, tu dignáre

Christum exoráre,

ut præstet nobis tecum

regnáre.



Laudes


Lux seréna, lux decóra

solis almi spárgitur,

cum rigéntis orbis ora 

igne Christi tángitur;

nox et inférnum facéssunt,

sancta crux extóllitur.


Hoc sacérdos ille magnus

hisce terris prǽstitit, 

vir virtútum, mitis agnus 

corda Christo súbdidit,

et lupórum barbarórum 

pastor ora cóntudit.


Dum cruéntis Cæsar armis

vincit hanc provínciam,

incruéntis sanctus aris

præsul offert hóstiam;

sic parávit atque pavit 

primus hanc Ecclésiam.


Hic avítæ sancta vitæ

verba nobis édidit, 

et bonórum vera morum

norma nobis éxstitit;

quisque credat, nec recédat 

a fide, quam trádidit.


Sic ad astra sublevábit

nos patérna cláritas;

sic avérni liberábit 

igne Christi cáritas, 

atque Sancti nos amábit

Spíritus benignitas.


Glória et honor Deo 

usquequáque altíssimo, 

una Patri Filióque 

atque Sancto Flámini, 

quibus laudes et potéstas 

per ætérna sǽcula. Amen.



Oder:


Lumen ætérnum moderátor tempórum, 

alme bonórum propagátor ómnium, 

palmam invíctis lárgiens militibus 

qui te sequúntur laureáti glória, 


Festum coléntes tui sacri prǽsulis 

laudes devóti tibi Deo cánimus, 

cujus obténtu mereámur scándere 

aulam præcélsam cum triúmpho múneris.


Te nunc orámus, sancte Dei póntifex: 

posce ut nobis tribuátur vénia 

cunctis subáctis vitiórum séntibus, 

atque perénnis augeátur grátia.


Laus, honor, virtus atque jubilátio 

Patri, Natóque, simul et Paráclito, 

qui dominátur trinus et unus Deus, 

et regnum ejus in ætérna sǽecula. Amen.



Zweite Vesper


Sancta vesper festa claudit 

gloriósi prǽsidis, 

cujus omnis terra plaudit 

ínclytis præcóniis; 

aula cæli cum fidéli 

plebe certat cánticis.


Jam labóres terminávit 

atque clara prǽlia, 

regna Christo subjugávit 

dura per certámina, 

et supréma comparávit 

morte sacra prǽmia.


Patris hujus æmulémur

Filii, charísmata, 

hoc patróno gloriémur 

in fide veríssima, 

quam docébit et tenébit 

semper hæc Ecclésia.


Hoc piæ divinitátis 

præstet alma Trínitas, 

sempitérnae Trinitátis 

vera præstet Unitas; 

nos choris jungat beátis 

spes, fides, et cáritas. Amen.



Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen

Das Offizium des hl. Ludgerus

DAS OFFIZIUM DES HEILIGEN LUDGERUS Hier wird das Offizium (Stundengebet) zum Fest des hl. Ludgerus , ersten Bischofs von Münster, mit den mi...